สมเด็จพระสุริโยทัย

           สมเด็จพระสุริโยทัย ทรงเป็นวีรสตรีของไทยสมัยกรุงศรีอยุธยา ที่ได้เสด็จติดตามพระราชสวามีสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ กษัตริย์ผู้ครองกรุงศรีอยุธยา โดยแต่งกายปลอมแปลงพระองค์เป็นชายออกรบกับพม่า ตามพงศาวดารได้กล่าวว่า พระเจ้าแปรซึ่งครองเมืองแปรของพม่า ได้ยกทัพมาตีกรุงศรีอยุธยาร่วมกับพระเจ้าหงสาวดีตะเบ็งชเวตี้ สมเด็จพระมหาจักรพรรดิทรงออกมารับศึกด้วยพระองค์เอง และขณะชนช้างกับพระเจ้าแปรนั้นสมเด็จพระมหาจักรพรรดิเกิดเพลี่ยงพล้ำเสียทีแก่พระเจ้าแปร สมเด็จพระสุริโยทัยทอดพระเนตรเห็น จึงทรงไสช้างเข้าไปขวางและทรงช่วยเหลือพระราชสวามีไว้ได้ แต่พระองค์เองต้องสิ้นพระชนม์ในสนามรบ
          ครั้งนั้นสมเด็จพระมหาจักรพรรดิสามารถนำพระศพสมเด็จพระสุริโยทัยกลับเข้ามาในพระนครศรีอยุธยาได้ และเมื่อกองทัพพม่าถอยกลับไปแล้ว ก็ได้โปรดให้พระราชทานเพลิงพระศพที่ในสวนหลวงซึ่งคงเป็นที่โปรดเสด็จประพาสของพระองค์ หลังจากนั้นได้โปรดให้สร้างวัดขึ้นที่นั่น ชื่อวัดสวนหลวงสบสวรรค์ คุณหลวงบริบาลบุรีภัณฑ์ ซึ่งเคยเป็นภัณฑารักษ์พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติและเคยรับราชการใกล้ชิดสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ได้เคยเล่าให้ฟังว่า เจดีย์องค์ใหญ่ซึ่งเป็นเจดีย์ไม้สิบสอง คือย่อมุมเป็น ๓ มุม แต่ละทิศที่เราเห็นอยู่ที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยาในปัจจุบันนี้ ความจริงแล้วไม่ใช่เจดีย์องค์เดิมที่บรรจุพระอัฐิสมเด็จพระสุริโยทัย กล่าวคือเมื่อเสียกรุงศรีอยุธยาแก่พม่าแล้ว

          วัดสวนหลวงสบสวรรค์กลายเป็นวัดร้าง ต่อมาในระยะหลังได้กลายมาเป็นค่ายทหาร เจดีย์หลายองค์ที่มีอยู่เป็นอุปสรรคต่อการซ้อมยิงปืนของทหาร ทางทหารจึงได้แจ้งไปยังกรุงเทพฯ เพื่อขออนุญาตรื้อเจดีย์ทิ้งเสีย ทางกรุงเทพฯ ในสมัยรัชกาลที่ ๕ ก็อนุญาตให้รื้อได้แต่ขอให้คงพระเจดีย์ที่บรรจุพระอัฐิสมเด็จพระสุริโยทัยไว้ ทหารจึงได้จัดการรื้อเจดีย์องค์อื่นออกหมด เหลือไว้แต่พระเจดีย์องค์ใหญ่ที่สุด คือพระเจดีย์ไม้สิบสองที่เราเห็นในปัจจุบัน